بررسی آراء اخلاقی فانی کشمیری در باب اخلاق فردی

فانی¬کشمیری( متوفای 1081 ق) صاحب کتاب « اخلاق عالم آرا»یا « اخلاق محسنی » یکی از علمای قرن یازدهم هجری می¬باشد وی این کتاب را با رویکرد فلسفی – تلفیقی و به دستور اورنگ¬زیب نوشته است و در آن به سه بخش مهم حکمت عملی ( تهذیب اخلاق، تدبیر منزل ، سیاست مدن ) پرداخته است . در این پایان¬نامه که باهدف آشنا ساختن خوانندگان گرامی با آراء اخلاقی فانی کشمیری درباب تهذیب اخلاق نوشته شده است و شیوه¬ی تحقیقی آن کتابخانه¬ای و تحلیلی – پژوهشی است، سعی کرده¬ایم ابتدا شرحی مختصر در مورد فلسفه¬ی اخلاق و تاریخچه¬ی آن و سپس زندگی و آثار فانی¬کشمیری و خصوصیات کتاب اخلاقی ایشان ارائه دهیم و پس از استخراج مبادی تصوری و تصدیقی اندیشه¬های اخلاقی فانی کشمیری، نظرات اخلاقی ایشان را به طور مبسوط توضیح دهیم. مطالب این پایان نامه در راستای پاسخگویی به دو سوال اصلی زیر سامان یافته¬اند: 1. میزان تأثیرپذیری فانی از اسلاف و تأثیرگذاری او بر دیگران تا چه حدی است؟ 2. مهمترین آراء اخلاقی فانی کشمیری چیستند؟ نتایج حاصل از این پایان نامه نشان می¬دهد؛ گرچه فانی¬کشمیری از آراء اخلاقی ابن¬مسکویه ، خواجه طوسی و محقق دوانی تأثیر پذیرفته است ولی؛ در باب عدالت، رابطه¬ی¬ تضاد بین فضایل و رذایل، تعداد امراض روحانی و رذائل اصلی اخلاقی و مواردی دیگر، صاحب نظرات و ابتکارات نوینی است.